Ostroga piętowa inaczej entezopatia rozcięgna podeszwowego to dość częste schorzenie występujące w dzisiejszych czasach. To swoistym złóg mineralnym w kształcie ostrogi, zlokalizowanym często w okolicy przyczepu ścięgna piętowego (Achillesa) oraz rozcięgna podeszwowego, a czasem w tylnej części kości piętowej. Ta narośl kostna powoduje zapalenie rozcięgna podeszwowego i ból ograniczający lub uniemożliwiający poruszanie się i normalne funkcjonowanie. Towarzyszy mu ból i ostre pieczenie, tak zwane ” uczucie chodzenia po rozżarzonych węglach ” zwłaszcza rano. W przypadku wystąpienia takich objawów należy skontaktować się z fizjoterapeutą bądź lekarzem.
Ostroga piętowa nie jest schorzeniem zagrażającym życiu, lecz bywa bardzo dokuczliwa. Zazwyczaj charakteryzuje się pojawieniem się się silnego i uporczywego bólu okolicy guza piętowego, który nasila się podczas chodzenia. Czasami ból staje się nagły i ostry, jakby w pietę “ktoś wbijał szkło “. Ból jest szczególnie dokuczliwy z samego rana, tuż po wstaniu z łóżka.
Gdy nasze dolegliwości nie ustępują po kilku dniach, samoistnie udajemy się do lekarza bądź fizjoterapeuty celem diagnostyki. Wtedy zaleca się zrobienie zdjęcia RTG stopy w projekcji bocznej. W niektórych uzasadnionych przypadkach poszerza się diagnostykę o USG.
Przyczyny i mechanizm powstawania ostrogi piętowej
Przyczyn jest wiele. Najczęściej dochodzi do osłabienia układu mięśniowego w organizmie i nadmiernego obciążenia w okolicy pięty. W zależności od sposobu chodzenia, noszonego obuwia i trybu życia spora część obciążenia może być przenoszona na rozcięgno. W miejscu przyczepu rozcięgna do kości komórki zaczynają obumierać częściej. Dochodzi do nagromadzenia się złogów wapnia, nazywanych właśnie ostrogą piętową. W związku z tym, że obumarłe komórki zawierają dużo wapnia, czasami takie miejsca nazywane są błędnie „depozytami wapnia”. Kiedy obumarłych komórek nagromadzi się zbyt dużo, organizm uruchamia proces regeneracyjny, objawiający się stanem zapalnym. Ponieważ ostroga piętowa jest wchłaniana przez otaczające ją tkanki miękkie, aby zwiększyć przypływ komórek układu odpornościowego i zapewnić ich aktywniejszy transport przez tkanki, organizm zwiększa ciśnienie śródmiąższowe. W wyniku tego ból narasta nawet przy niewielkim obciążeniu. Jednocześnie zwiększony ból prowadzi także do ograniczenia ruchomości okolicy pięty, co ma zapobiec rozwojowi choroby. Dlatego właśnie nie zaleca się w takiej sytuacji przyjmować środków przeciwbólowych.
Metody leczenia ostrogi piętowej
Możemy wyróżnić 3 podstawowe metody leczenia :
– Metoda farmakologiczna, polegająca na podaniu do guza piętowego w postaci iniekcji substancji przeciwzapalnej sterydowej np. Diprophos. Metoda bolesna dla Pacjenta, choć przeważnie bardzo szybko przynosi zmniejszenie dolegliwości bólowych, lecz na krótko. Poprawa utrzymuje przeważnie około miesiąca.
– Drugą formą leczenie jest rehabilitacja. Zabiegi z zakresu fizykoterapii. Bardzo dobre efekty można uzyskać przy zastosowaniu fali uderzeniowej połączonej z krioterapią lub laserem HIL. Zabieg nie jest przyjemny ale bywa bardzo skuteczny. Jak mówią badania naukowe, już przynajmniej 3 zabiegi przeprowadzane 2 razy w tygodniu przynoszą znaczną ulgę i powodują znaczną poprawę w codziennym funkcjonowaniu. Zaletą stosowania fali uderzeniowej jest krótki czas sesji terapeutycznej ( około 10 min ). Obecnie w naszym gabinecie do leczenia ostrogi piętowej wykorzystujemy tylko wyżej wymieniowe formy leczenia rehabilitacyjnego. NFZ nie refunduje zabiegów falą uderzeniową, a w zamiana za to proponuje : magnetoterapię, ultradźwięk czy jonoforezę, lecz działanie tych zabiegów jest dużo słabsze i często w ogóle nie skuteczne.
– Trzecią najrzadziej proponowaną formą leczenie jest leczenie operacyjne. Polega ono na wycięciu wyrośli kostnej. Takie postępowanie jest zarezerwowane dla pacjentów u których leczenie zachowawcze nie przynosi oczekiwanych efektów oraz tam gdzie nie ma możliwości wykonania zabiegów falą uderzeniową.Trzeba tu wyraźnie podkreślić, że leczenie takie jest rzadko stosowane, gdyż wyniki nim uzyskane nie przewyższają leczenia zachowawczego. Leczenie to jest zarezerwowane dla Pacjentów, którzy w wyniku leczenia zachowawczego przez 6-12 miesięcy nie uzyskali poprawy. Do tego rodzaju leczenia kwalifikowana jest bardzo niewielka grupa Pacjentów. 90-95% Pacjentów pozytywnie reaguje na leczenie zachowawcze, głównie na falę uderzeniową. W drugiej kolejności stosuje się zabiegi z zakresu kinezyterapii specjalistycznej.